Από το χέρι του Διονύσου...

Το νέκταρ των θεών;

Μέρος Β


Το κρασί, ένα αγαθό μοναδικό, πολύ αγαπημένο από φανατικούς λάτρεις ταξίδεψε μες στους αιώνες κι έφτασε σε μας. Οι αρχαίοι Έλληνες το θεωρούσαν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους, της καθημερινότητας, της λύπης και της χαράς τους. Ο νους του ανθρώπου το έπλεξε ανάμεσα σε μύθους και θεούς. 'Ενας θεός για να το προστατεύει και να το τιμά. Ο Διόνυσος.

Ο Διόνυσος ήταν γιος του Δία και της Σεμέλης (κόρη του Κάδμου, βασιλιά της Θήβας). Μα πως γεννήθηκε ο Διόνυσος;

"Ο Δίας ερωτεύτηκε τη Σεμέλη και υποσχέθηκε να πραγματοποιήσει κάθε της επιθυμία. Αυτή ακριβώς την υπόσχεση εκμεταλλεύτηκε η ζηλόφθονη Ήρα, η οποία πείθει την Σεμέλη να ζητήσει από τον Δία να φανερωθεί μπροστά της σε όλο του το μεγαλείο. Ο Δίας ήταν διστακτικός η Σεμέλη όμως του θύμισε της υπόσχεση του και τελικά ο Δίας πείσθηκε. Η εμφάνιση του Δία ήταν συγκλονιστική. Εμφανίστηκε στο άρμα του με τρομερές βροντές αστραπές και δυνατό φως. Η Σεμέλη, θνητή όπως ήταν, δεν μπόρεσε να αντέξει σ’ αυτό το τρομερό θέαμα και κάηκε. Ο Δίας όμως πρόλαβε και πήρε από τα σπλάχνα της τον καρπό του παράνομου δεσμού τους, που ήταν ήδη έμβρυο 6 μηνών. Πολύ γρήγορα και χωρίς να μάθει τίποτε η Ήρα έβαλε το έμβρυο μέσα στον μηρό του. Όταν ήρθε η ώρα ο Δίας έκοψε τα ράμματα και έτσι γεννήθηκε ο Διόνυσος.
Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, ο Στάφυλος ήταν ένας από τους βοσκούς του Οινέα. Καθώς έβοσκε τα κοπάδια του, ο Στάφυλος παρατήρησε ότι μια από τις κατσίκες του τρώγοντας τους καρπούς κάποιου φυτού γίνονταν πιο ζωηρή. Ο Στάφυλος πήρε τότε τον καρπό και τον έδηξε στο βασιλιά Οινέα ο οποίος δοκίμασε το χυμό του. Έτσι, στον καρπό έδωσε το όνομα του βοσκού (Στάφυλος – σταφύλι) και στο χυμό το δικό του (Οινέας – οίνος)."
Κι επειδή μ αρέσει ο υπέροχος κόσμος της Ελληνικής Μυθολογίας θα συνεχίσω λίγο ακόμα αυτή την ωραία ιστορία.

"Ο Διόνυσος, με το κρασί κατάφερε να συμφιλιώσει τον Ήφαιστο με την Ήρα και να συμφιλιωθεί κι αυτός μαζί της. Αυτά αντανακλούν την πεποίθηση των Αρχαίων Ελλήνων ότι το κρασί δρα καταλυτικά στην επικοινωνία των ανθρώπων για αυτό <<συμφιλιώνει ακόμα και θεούς>>.

Το μίσος της Ήρας δεν έσβησε με τον θάνατο της Σεμέλης αλλά στράφηκε προς το παιδί. Ο Διόνυσος για να γλυτώσει από την μανία της Ήρας αναγκάζεται να φεύγει διαρκώς και να κρύβεται σε βουνά και δάση. Μόνιμοι σύντροφοι του σ’ αυτή της ατελείωτη φυγή οι Σειληνοί, οι Μανάδες και οι Πάνες.

Κάποια μέρα ο Διόνυσος επισκέφθηκε την Αιτωλία όπου τον υποδέχτηκε ο βασιλιάς Οινέας. Εκτιμώντας τη φιλική υποδοχή που του έγινε, ο Διόνυσος έκανε ένα δώρο στον Οινέα, του χάρισε ένα κλήμα και του έδωσε τις πρώτες οδηγίες για το πώς θα το καλλιεργήσει. Ο Διόνυσος παντρεύτηκε αργότερα την Αριάδνη και απέκτησε μαζι της δυο παιδιά, το Στάφυλο και τον Οινοποίωνα."

Κατά τη διάρκεια της ζωής του ο Διόνυσος περιπλανάται στην Αίγυπτο και τη Συρία, τρελός, προσπαθώντας να μείνει μακριά από την Ήρα. Θεραπεύεται από τη Ρέα στη Φρυγία. Εκείνη του έδειξε την τελετουργική λατρεία κι έτσι συνεχίζει την περιπλάνησή του διδάσκοντας την καλλιέργεια του αμπελιού. Σε κάποιες περιοχές τον υποδέχτηκαν ως θεό ενώ σε άλλες ως τυχοδιώκτη.

Είτε ήταν θεός είτε όχι........................................Κρασί μουσική και χορός! 

Κρασό - κουβέντα. Στην υγειά μας!

Το κρασί είναι εμφιαλωμένη ποίηση.

- Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον


Μέρος Α

Το κρασί (επίσης οίνος) είναι ένα αλκοολούχο ποτό προϊόν της ζύμωσης των σταφυλιών ή του χυμού τους (μούστος). Ποτά παρεμφερή του κρασιού παράγονται επίσης από άλλα φρούτα ή άνθη ή σπόρους, αλλά η λέξη κρασί από μόνη της σημαίνει πάντα κρασί από σταφύλια.

Το κρασί είναι ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για διάφορους λόγους. Είναι αφενός ένα δημοφιλές ποτό που συνοδεύει και ενισχύει ένα ευρύ φάσμα ευρωπαϊκών και μεσογειακών γεύσεων, από τις πιο απλές και παραδοσιακές ως τις πιο σύνθετες και αφετέρου αποτελεί σημαντικό γεωργικό προϊόν που αντικατοπτρίζει την ποικιλία του εδάφους και το κλίμα ενός τόπου. Το κρασί χρησιμοποιείται επίσης σε θρησκευτικές τελετές σε πολλούς πολιτισμούς ενώ το εμπόριο κρασιού είναι ιστορικής σπουδαιότητας για πολλές περιοχές.

 Οι ρώγες του σταφυλιού, που αποτελεί και την πρώτη ύλη του κρασιού, περιέχουν σάκχαρα, οργανικά οξέα και νερό (πάνω από 70%). Η περιεκτικότητα σε αυτές τις ουσίες εξαρτάται κάθε φορά από την ποικιλία, το υπέδαφος, τις κλιματικές συνθήκες, αλλά και από την χρονική στιγμή της ωρίμανσης του σταφυλιού. Μετά την διαδικασία του τρύγου (συγκομιδής), ακολουθεί η γλευκοποίηση, η διαδικασία δηλαδή κατά την οποία εξάγεται το γλεύκος (ή συνήθως μούστος) από το σταφύλι. Για την έκθλιψη του μούστου χρησιμοποιούνται διάφορες μέθοδοι, συνηθέστερα με χρήση ειδικών μηχανημάτων που λειτουργούν συνθλίβοντας το σταφύλι ανάμεσα σε περιστρεφόμενους κυλίνδρους. Κατά τη γλευκοποίηση, επιβάλλεται η αφαίρεση των κοτσανιών (αποβοστρύχωση) του σταφυλιού, καθώς είναι επιζήμια τόσο για την γεύση του τελικού κρασιού, όσο και για την υγεία του καταναλωτή.

Στη συνέχεια ακολουθεί η τελική διαδικασία της ζύμωσης. Το οινόπνευμα που περιέχει το κρασί παράγεται από τα σάκχαρα του μούστου με την αντίδραση της αλκοολικής ζύμωσης, που επιτελείται από ειδικά ένζυμα, τις ζυμάσες των ζυμομυκήτων. Οι ζυμομύκητες υπάρχουν αδρανοποιημένοι στο φλοιό των σταφυλιών και καθώς έρχονται σε επαφή με το μούστο, πολλαπλασιάζονται και επιτελούν τη ζύμωση. Εκτός από αιθυλική αλκοόλη παράγεται και διοξείδιο του άνθρακα αλλά και μια σειρά δευτερευόντων προϊόντων και ενώσεων με καθοριστική σημασία πολλές φορές για την ποιότητα του οίνου. Η διαδικασία της ζύμωσης διαρκεί συνήθως 8-25 ημέρες. Είναι σύνηθες, να παρατείνεται ή να διακόπτεται η ζύμωση με τεχνητά μέσα, κυρίως μέσω της διατήρησης της θερμοκρασίας σε χαμηλά ή υψηλά επίπεδα αντίστοιχα. Ο χρόνος της ζύμωσης είναι καθοριστικός για το κρασί που θα παραχθεί τελικά. Επιπλέον γίνεται συνήθως λόγος για λευκή και ερυθρή οινοποίηση, ανάλογα με το χρώμα του παραγόμενου κρασιού.

Ιδιαίτερη αξία έχει τέλος και η διαδικασία ωρίμανσης του κρασιού. Θεωρείται γενικά πως ένα κρασί γίνεται καλύτερο όσο παλιώνει, ωστόσο διαφορετικά είδη κρασιού χαρακτηρίζονται και από διαφορετική διάρκεια ζωής. Επιπλέον ένα κρασί μπορεί να υποστεί και γήρανση, οπότε και δεν πρέπει να καταναλώνεται. Κύρια επιδίωξη αποτελεί στην πράξη η αργή και ελεγχόμενη οξείδωση του κρασιού. Η διάρκεια της ωρίμανσης του ποικίλλει και συνήθως κυμαίνεται από μερικούς μήνες έως λίγα χρόνια. Γενικά ελάχιστα κρασιά έχουν διάρκεια ζωής άνω των 50 ή 100 ετών, ενώ τα περισσότερα φθάνουν στην ποιοτική τους κορύφωση εντός μερικών χρόνων.

(Πηγή: Βικιπαίδεια)

Και κάτι ακόμα.........

Το φρέσκο κρασί δεν είναι ακόμη έτοιμο για κατανάλωση. Η οξύτητά του είναι πολύ τονισμένη και οι τανίνες του επιθετικές. Με την πάροδο του χρόνου όμως, το κρασί θα ωριμάσει και θα αποκτήσει την ισορροπία των γευστικών του χαρακτηριστικών.

Σε γενικές γραμμές τα λευκά, τα ροζέ και τα ελαφρά ερυθρά κρασιά, καταναλώνονται σε νεαρή ηλικία γιατί η ευχαρίστηση που μας προσφέρουν σχετίζεται με τη φρεσκάδα των αρωμάτων και της γεύσης τους. Αντίθετα, πολλά από τα "μεγάλα" λευκά κρασιά και το μεγαλύτερο μέρος των ερυθρών, κυρίως όταν εμφανίζουν ισχυρά τανικό και όξινο  χαρακτήρα, απαιτούν παλαίωση για την ανάδειξη του γευστικού τους πλούτου. 

Και το ταξίδι στον μαγικό κόσμο του κρασιού συνεχίζεται............... παίρνοντας μόνο μια μικρή γεύση από αυτό. Έχουμε ακόμα πολλά να πούμε. 

ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΓΕΥΣΙΓΝΩΣΙΑΣ

ΑΓΟΥΡΟ ~ Κρασί πολύ νεαρό,μεγάλη περιεκτικότητα οξέων.

ΣΩΜΑ ~ Κρασί πλούσιο σε συστατικά που αφήνουν το στόμα γεμάτο από γευστικές εντυπώσεις.

ΑΔΕΙΟ ~ Ενα κρασί χωρίς Σώμα.

ΑΡΩΜΑ ~ Περιγραφή των οσμών που είναι χαρακτηριστικές του σταφυλιού από το οποίο παράγεται το κρασί.

ΚΟΙΝΟ ΑΡΩΜΑ ~ Κρασί χωρίς ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Χρησιμοποιείται περισσότερο στα επιτραπέζια κρασιά.

ΦΙΝΟ ΑΡΩΜΑ ~ Ποικιλία με λεπτό ευγενικό άρωμα λουλουδιών και φρούτων.

ΑΡΩΜΑ ΡΑΤΣΑΣ ~ Η ποικιλία του σταφυλιού , συνήθως προσδίδει στο κρασί ιδιαίτερο άρωμα το οποίο αναγνωρίζεται εύκολα. 

ΜΠΟΥΚΕΤΟ ~ Το χαρακτηριστικό άρωμα παλαίωσης του κρασιού. Πρόκειται δηλαδή για το σύνολο των ουσιών που απέκτησε το κρασί ωριμάζοντας,και παλαιώνοντας.

ΕΠΙΓΕΥΣΗ ~ Η εντύπωση από το κρασί που μένει στο στόμα αφού το έχουμε πιεί

ΒΕΛΟΥΔΙΝΟ ~ Μαλακό κρασί ευχάριστο στον ουρανίσκο.

BOUCHONNE ~ Η οσμή και η γεύση αυτού του κρασιού θυμίζουν έντονα φελλό και το ελλάτωμα αυτό οφείλεται ακριβώς στο πώμα του

ΓΕΝΝΑΙΟΔΩΡΟ~ Είναι ένα κρασί με υψηλά γράδα (βαθμούς), πλούσιο σε γεύση και άρωμα.

ΕΛΑΦΡΥ ~ Αντιθέτως λέγεται ένα ευκολόπιοτο κρασί με χαμηλά γράδα.

ΖΩΗΡΟ ~ Το κρασί που έχει ευχάριστη οξύτητα και φρεσκάδα.

ΙΣΟΡΡΟΠΗΜΕΝΟ ~ Το κρασί που παρουσιάζει αρμονία ανάμεσα στις επιμέρους γεύσεις του.

ΛΙΠΑΡΟ ~ Το κρασί που διαθέτει πλούσια υφή και γεμίζει το στόμα χωρίς να είναι "επιθετικό".

ΜΑΛΑΚΟ ~ Κρασί που δεν έχει ενοχλητική όξινη και στυφή γεύση.

ΣΚΛΗΡΟ και ΤΑΝΝΙΚΟ ~ Κρασί με έκδηλη οξύτητα.

ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ~ Κρασί με ισορροπία ανάμεσα στη βελούδινη γεύση και στο στόμα.

(Πηγή: Δάφνες)

Διαβάστε επίσης περί γευσιγνωσίας: http://www.myworld.gr/site/content.php?artid=2358

"Καλοκαιρία της Υπαπαντής, Μαρτιάτικος Χειμώνας"

The Cave of Ipapanti on the island of Paxi

Υπαπαντή λέγαν τη γιαγιά μου. Δεν ξέρω πως και γιατί την βάφτισαν έτσι. Από κείνη πήρα κι εγώ το όνομα μου που δεν ήξερα τι σημαίνει ακριβώς. Καμιά αγία με τέτοιο όνομα...... Η πρώτη απάντηση ήρθε στην β' γυμνασίου όταν άκουσα ότι έτσι ονομάστηκε η πρώτη επίσκεψη του Χριστού στο ναό του Σολομώντα μετά από τις 40 μέρες της γέννησης του και θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες γιορτές της Χριστιανοσύνης.
Υπαπαντή τελικά θα πει προϋπάντηση, (από το ρήμα υπαντώ = συναντώ, προϋπαντώ, υποδέχομαι (εξ ου και προ-υπαντώ). Αργότερα παραφθάρηκε σε υπαπαντώ, υπ>ό + απαντώ).  Λέγεται και Παναγιά η Μυλαργού ή Μυλιαργούσα, επειδή αργούν οι μύλοι και δεν αλέθουν "Οι μύλοι αργούν, οι δούλοι αργούν κι οι γάιδαροι σχόλην έχουν", λένε στην Κρήτη.
Την ημέρα αυτή (2 Φεβρουαρίου) την έχουν συνδέσει με προβλέψεις για τον καιρό. Λένε για παράδειγμα, πως ότι καιρό κάνει την ημέρα της Υπαπαντής, ο ίδιος θα είναι και για 40 μέρες μετά, αν και έχω παρατηρήσει πως αυτό δεν πολυ-συμβαίνει.....  Άλλα που έχω ακούσει και σχετίζονται με την σοδειά των αγροτών είναι:
"Παπαντή καλοβρεμένη, η κοφίνα γεμισμένη."  ή

"Παπαντούλα χιονισμένη και τ'αμπάρια γιομισμένα." ή ακόμα

"Καλοκαιριά της Παπαντής, μαρτιάτικος χειμώνας."

Υπάρχουν και σπηλιές αφιερωμένες στην Υπαπαντή ή Θαλασσινή Σπηλιά της Υπαπαντής σε Ιόνιο και Αιγαίο, σε κάποια περίπτωση υπήρξε καταφύγιο για τα υποβρύχια των συμμάχων κατά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο.

Και πόσα θα υπάρχουν ακόμα που δεν ξέρω.. αλλά όσο ζω μαθαίνω! 

Μια νέα αρχή σ' ένα λίγο παλιό ιστολόγιο ξεκινάει το 2013. Κι αυτό γιατί η μνήμη μου με πρόδωσε οικτρά. Δεν κατάφερα ποτέ να θυμηθώ τον για πάντα πλέον λησμονημένο κωδικό που διάλεξα. Είναι πάντως προφανές ότι δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερος. Ούτε καν εγώ, ο δημιουργός του κατάφερα να τον ανακαλύψω!!!
Από κει λοιπόν και ο τίτλος του ιστολόγιο και ο πρόλογος του: Η Δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται διότι κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας, διότι έμαθε τους πολίτες να θεωρούν την αυθάδεια ως δικαίωμα, την παρανομία ως ελευθερία, την αναίδεια του λόγου ως ισότητα και την αναρχία ως ευδαιμονία.' Ισοκράτης (436 π.Χ-338 π.Χ. )